• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to footer

Sawasdee

Sawasdee
  • Inspiration
  • Food & Drink
  • บทความภาษาไทย
  • Thai Airways
  • Download e-Magazine
  • Toggle Search

    City Guides

    Bangkok

    Chiang Mai

  • Facebook

City Guides

Chiang Mai

Bangkok

การทอผ้าแบบดั้งเดิม (รูปภาพ: iStockphoto)

ยลเสน่ห์ผ้ากาบบัว ผ้าเอกลักษณ์ของจังหวัดอุบลราชธานี

การทอผ้าแบบดั้งเดิม (รูปภาพ: iStockphoto)

บทความภาษาไทย

หากมีโอกาสได้ไปเยือนจังหวัดอุบลราชธานี อย่าลืมแวะชมผ้ากาบบัว ผ้าทอผืนงามที่เป็นเอกลักษณ์ของจังหวัด

March 15, 2024

Text: Sawasdee

2 min read

Facebook LinkedIn Line Viber Pinterest Twitter Email

การทอผ้านั้นเป็นวัฒนธรรมที่สืบเนื่องกันมาแต่โบราณของชาวอีสาน ในประเทศไทย ในอดีตมีคำกล่าวที่ว่า “ยามว่างจากงานในนา ผู้หญิงทอผ้า ผู้ชายจักสาน” สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมความเป็นอยู่ที่หญิงชาวอีสานจะใช้เวลาว่างจากการทำนามาทอผ้าไว้ใช้ในครัวเรือน นานวันเข้าก็เกิดเป็นเอกลักษณ์ของลวดลายและสีสันของแต่ละท้องถิ่น

การทอผ้าแบบดั้งเดิม (รูปภาพ: iStockphoto)
การทอผ้าแบบดั้งเดิม (รูปภาพ: iStockphoto)

น่าเสียดายที่เมื่อวิถีชีวิตเปลี่ยนไป วัฒนธรรมการทอผ้าก็เริ่มสูญหาย ลายผ้าดั้งเดิมหาคนทอเป็นยาก เช่นเดียวกับการทอผ้าในจังหวัดอุบลราชธานี ที่ประสบปัญหาไม่ต่างกัน ในปี พ.ศ. 2543 จึงมีการริเริ่มสร้างสรรค์ “ผ้ากาบบัว” (Kaab Bua) ที่รวบรวมเอาเอกลักษณ์ดั้งเดิมของผ้าพื้นเมืองอุบลมารวมไว้หลายชนิด ได้แก่ ซิ่นทิว มับไม มัดหมี่ ผ้าขิด หรือจก ซึ่งผู้ที่คิดค้นผ้ากาบบัว คือ มีชัย แต้สุจริยา ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ทอผ้า) พ.ศ. 2564 ชาวอุบลราชธานี ผู้ก่อตั้งบ้านคำปุน และพิพิธภัณฑ์คำปุน Ban Khampun & Khampun Museum

ผ้ากาบบัว (รูปภาพ: กรมหม่อนไหม)
ผ้ากาบบัว (รูปภาพ: กรมหม่อนไหม)

ปัจจุบันมีการทอผ้ากาบบัวกันอย่างแพร่หลาย จนกลายเป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อของจังหวัดอุบลราชธานี มีจำหน่ายทั้งแบบเป็นผ้าทอทั้งผืน หรือดัดแปลงเป็นเสื้อผ้า และสิ่งของต่าง ๆ

มัดหมี่ คือการมัดเส้นด้ายก่อนย้อมสี (รูปภาพ: iStockphoto)
มัดหมี่ คือการมัดเส้นด้ายก่อนย้อมสี (รูปภาพ: iStockphoto)

เอกลักษณ์ของผ้ากาบบัว

ผ้ากาบบัว สามารถทอด้วยฝ้ายหรือไหม มีเอกลักษณ์ตรงเส้นยืน ที่เป็นเส้นด้ายอย่างน้อยสองสี เมื่อทอเป็นผืนจะเกิดลวดลายเป็นริ้ว เรียกว่า “ซิ่นทิว” ส่วนด้ายพุ่ง ประกอบด้วย 3 เทคนิคการทอ ได้แก่ “มัดหมี่” การมัดเส้นด้ายให้เกิดเป็นลวดลายก่อนนำไปย้อม “มับไม” การนำเส้นไหมสองสีมาปั่นเกลียวรวมกันด้วยเทคนิคหางกระรอก และ “ขิด” การสะกิดช้อนด้ายหรือไหมขึ้นเป็นจังหวะเพื่อสร้างลวดลาย การนำด้ายพุ่งเส้นใหญ่หรือเส้นนูน ผสมเข้าไปในผืนผ้า เพื่อให้เกิดลวดลายที่มีเส้นสายเหมือนกลีบบัว ผ้ากาบบัวได้รับการยกย่องให้เป็นผ้าประจำจังหวัด และเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ

ผ้ามัดหมี่ลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ เทคนิคผสมแบบผ้ากาบบัว ของร้านคำปุน (รูปภาพ: Khampun Museum)
ผ้ามัดหมี่ลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ เทคนิคผสมแบบผ้ากาบบัว ของร้านคำปุน (รูปภาพ: Khampun Museum)

ชื่นชมวัฒนธรรมการทอผ้า

พิพิธภัณฑ์คำปุน ก่อตั้งขึ้นเพื่อสืบสานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของการทอผ้า ด้านในจัดแสดงเครื่องมือทอผ้าโบราณ และจำลองวิถีชีวิตในการทอผ้าของบ้านคำปุน นอกจากนี้ยังมี คำปุน มิวเซียม คาเฟ่ (Khampun Museum Café) ให้นั่งจิบเครื่องดื่ม กินอาหาร และขนมหวาน ท่ามกลางความสวยงามของผ้าไทย พิพิธภัณฑ์และคาเฟ่ เปิดทุกวัน 09.00-17.00 น. หากใครอยากเลือกซื้อผ้ากาบบัวและผ้าทอชนิดอื่นๆ สามารถไปชมได้ที่ ร้านคำปุน ซึ่งอยู่ห่างจากพิพิธภัณฑ์คำปุนราว 15 นาที

คำปุน มิวเซียม คาเฟ่ (รูปภาพ: Khampun Museum)
คำปุน มิวเซียม คาเฟ่ (รูปภาพ: Khampun Museum)

พิพิธภัณฑ์คำปุน: 131 หมู่ 9 ถนนศรีสะเกษ อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี
ร้านคำปุน: 124 ถนน ผาแดง อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี
Facebook: Khampun Museum

อยากไปชื่นชมความงามของผ้ากาบบัว บินไปอุบลราชธานีกับการบินไทยกันได้เลย

Latest Stories

THAI Products & Services

Premium Caviar

THAI Products & Services

Rose of The Royal Voyage

THAI Products & Services

The New Taste of Rice Crackers

Footer

About Us

  • Our website
  • Advertise with us
  • User agreement
  • Terms and conditions
  • Privacy policy
  • Cookie policy
Thai Airways

Social

  • Facebook
  • Instagram

COPYRIGHT © 2025 Thai Airways International Public Company Limited (THAI). All rights reserved.

A Star Alliance Member
Sawasdee
  • Inspiration
  • Food & Drink
  • บทความภาษาไทย
  • Thai Airways
  • Download e-Magazine
  • Toggle Search

    City Guides

    Chiang Mai

    Bangkok

  • Facebook

City Guides

Chiang Mai

Bangkok

BOOK FLIGHTS NOW